Δήμος Φαρσάλων

Δήμος Φαρσάλων

Δήμος Φαρσάλων

Δήμος Φαρσάλων

Τα Φάρσαλα στα Βυζαντινά χρόνια

Στη βυζαντινή εποχή η πόλη μνημονεύεται στις γραπτές πηγές ως Φθία -τύπος σπανιώτερος – Φάρσαλος, Φάρσαλα, Φύρσαλα και Φαρσαλία. Διοικητικά ανήκε στο θέμα Ελλάδος, ενώ εκκλησιαστικά υπήρξε κατά διαστήματα έδρα επισκοπής, αρχιεπισκοπής και μητρόπολης μέχρι το 1382, οπότε αποτέλεσε πλέον από κοινού με το Φανάρι Καρδίτσας τη μητρόπολη Φαναριοφερσάλων.

Τον 8ο και τον 9ο αιώνα, παρά τις ληστρικές επιδρομές Βουλγάρων και Σαρακηνών, η πόλη γνώρισε οικονομική άνθηση.

Συχνές είναι οι αναφορές στην πόλη σε σχέση με διάφορα ιστορικά γεγονότα από τα τέλη του 10ου αιώνα και μετά.

Μετά την Α’ άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204 από τους σταυροφόρους και την κάθοδο αυτών στον ελλαδικό χώρο, η Φάρσαλος κυριεύεται από το Βονιφάτιο Μομφερατικό και προσαρτάται στο λομβαρδικό του βασίλειο. Η φραγγοκρατία κράτησε έως το 1222.

Από το 1309 έως το 1333 εντάχθηκε στο καταλανικό δουκάτο των Αθηνών. Επανακτήθηκε από το βυζαντινό αυτοκράτορα, Ανδρόνικο Γ’.

Το 1348 η πόλη καταλαμβάνεται από το στρατηγό του Σέρβου ηγεμόνα Στέφανου Δουσάν, Θωμά Πρελούμπο και παραμένει υπό σερβική κατοχή για 45 χρόνια.

Στα τέλη του 14ου αιώνα περνά στα χέρια των Τούρκων.

Βυζαντινός Πύργος στη περιοχή της Ακρόπολης των Φαρσάλων -
Έχει ενσωματώσει τμήμα του Αρχαίου Τείχους

Σύμφωνα με τον Προκόπιο τειχίστηκε στα χρόνια του αυτοκράτορα Ιουστινιανού (6ος  αιώνας). Η αρχαία ακρόπολη εξακολούθησε να χρησιμοποιείται και τα τείχη της ανακατασκευάστηκαν, ενσωματώνοντας στο νέο τείχος τα κατά τόπους σωζόμενα τμήματα του αρχαίου. Από την οχύρωση της εποχής αυτής σώζονται σε αρκετό ύψος τμήματα του τείχους της ακρόπολης και του ανατολικού σκέλους του τείχους της πόλης. Η ακρόπολη συνεχίζει να χρησιμοποιείται και στη Μεταβυζαντινή εποχή, όπως διαπιστώνεται από εκτεταμένες επισκευές στο νότιο και το δυτικό τείχος, στις οποίες χρησιμοποιούνται μικρές αργές πέτρες χωρίς συνδετικό υλικό.

Δεξαμενές νερού στην ακρόπολη και την πόλη αποτελούν τα μόνα ανασκαφικά δεδομένα της περιόδου. Η μεγαλύτερη από τις δεξαμενές των βυζαντινών χρόνων, κτίσθηκε σε επαφή με το νότιο τείχος του δυτικού τμήματος της ακρόπολης. Το εσωτερικό της είναι επιχρισμένο με υδραυλικό κονίαμα και η στέγασή της γινόταν με καμάρα, τα τόξα της οποίας στηρίζονταν σε ζεύγη αντηρίδων, κατά μήκος των δύο μακρών πλευρών της. Εκτός από κεραμεική, άλλα λείψανα βυζαντινών χρόνων μέσα στη σύγχρονη πόλη δεν έχουν εντοπιστεί ανασκαφικά μέχρι σήμερα.  

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αθανασίου Μήτσος, Αναζητώντας την Φθία και την Ελλάδα, Αθήνα 2009
Βαϊρακλιώτης Λάκης, Τα Φάρσαλα στην Αρχαότητα (Προϊστορία – Μυθολογία – Ιστορία), Φάρσαλα 1990
Bequignon Yves, Ẻtudẻs Thessaliẻnnes, BCH, 1932
Botsford & Robinson, Αρχαία Ελληνική Ιστορία, Αθήνα 1995
Haagsma J. Margiet, Karapanou Sophia and Gouglas Sean, Excavations of the Kastro at Kallithea, ΑΔ 2007, σελ. 5 – 14
Helly Bruno, Élẻments pour une histoire de la distribution des territories en Thessalie de l’ ẻpoque Nẻolithique à la fin de l’ Antiquité, Πρακτικά 1ου Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Θεσσαλίας, Τόμος I, σελ. 194 – 205, Λάρισα 2006
Θεοχάρης Δ., Νεολιθικός Πολιτισμός, Αθήνα 1981
Καραπάνου Σ. – Κατακούτα Στ. , Φάρσαλα, Ιστορία και Αρχαιολογικά Δεδομένα, ΥΠΠΟ, ΙΕ’ ΕΠΚΑ ΛΑΡΙΣΑΣ
Καραπάνου Σ., Ελληνοκαναδική Αρχαιολογική Έρευνα στο “Κάστρο” Καλλιθέας Φαρσάλων, ΑΔ 2008, σελ. 6 – 9
Κατακούτα Στ. – Τουφεξής Γ. , Τα τείχη της Φαρσάλου, ΘΕΣΣΑΛΙΑ, Δεκαπέντε χρόνια αρχαιολογικής έρευνας 1975 – 1990, Αποτελέσματα και
Προοπτικές, Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου της Λυών, 17 – 22 Απριλίου 1990, Τόμος Β’, σελ. 189 – 200, Αθήνα 1994
Κοκκορού – Αλευρά Γ., Η Τέχνη της Αρχαίας Ελλάδας, Αθήνα 1991
Νέα Δομή, τόμος 3, σελ. 31
Οικονόμου Κ.Α., Η Λάρισα και η Θεσσαλική Ιστορία, Τόμος Β’, “Από τις απαρχές της προϊστορίας, στην Τετραρχία και τη Ρωμαιοκρατία” (8000–197 π.Χ.), Λάρισα 2007
Πάπυρος – Λαρούς – Μπριτάννικα, τόμος 6, σελ. 303
Πάπυρος – Λαρούς – Μπριτάννικα, τόμος 59, σελ. 181
Πρακτικά Α’ Συνεδρίου Φαρσαλινών Σπουδών, Λάρισα 1994
Stählin Friedrich, Η Αρχαία Θεσσαλία, Φ.Ι.ΛΟ.Σ. Τρικάλων, Θεσσαλονίκη 2002
A. Wace – M. Thompson, Prehistoric Thessaly, 1912

http://el.wikipedia.org/wiki/Φάρσαλα
www.achilles.gr/old.farsalos.htm
http://odysseus.culture.gr/ Ακρόπολη Φαρσάλων
http://odysseus.culture.gr/ Θολωτός Τάφος Φαρσάλων
http://www.polidamantas.gov.gr (Διαδικτυακές Πύλες – Δήμος Πολυδάμαντα – Ιστορία)
http://www.hellinon.net/NeesSelides/Fthia.htm
http://el.wikipedia.org/wiki/Φθία
www.e-istoria.com/t4.html