Οι Γάμοι του Πηλέα με τη Θέτιδα,
Bloemaert, Mauritshuis, Den Haag,1638, Μουσείο Λούβρου
Ο Πηλέας ήταν γιος της Ενδηΐδας και του γιου του Διός, Αιακού.
Ο Αιακός υπήρξε γενάρχης του γένους των Αιακιδών, πρώτος βασιλιάς της Αίγινας και σύζυγος της Ενδηΐδας (κόρης του Χείρωνα ή του Σκίρωνα). Με την Ενδηΐδα απέκτησε δύο γιους, τον Πηλέα και τον Τελαμώνα, ενώ από τη δεύτερη γυναίκα του, την Νηρηΐδα Ψαμάθη απέκτησε το Φώκο. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Φώκος ήταν καλύτερος από τους αδελφούς του σε όλα τα αθλήματα και όταν ο Τελαμώνας τον σκότωσε κατά λάθος, κατά την εξάσκησή τους στην δισκοβολία, οι κάτοικοι της Αίγινας νόμιζαν ότι το έκανε από φθόνο. Ο Αιακός, που αγαπούσε πάρα πολύ τους δύο μεγαλύτερους γιούς του, αναγκάστηκε να τους εξορίσει από την Αίγινα προς κατευνασμό των δύσπιστων πολιτών της. Έτσι ο Πηλέας κατέφυγε στη Φθία μαζί με πολλούς από τους Μυρμιδόνες και ίδρυσε το κράτος των Μυρμιδόνων, ενώ ο Τελαμώνας πήγε στη Σαλαμίνα, όπου και έγινε βασιλέας.
Κατά μία άλλη εκδοχή του μύθου ο θάνατος του Φώκου ήταν εσκεμμένη δολοφονία, καθώς οι μεγαλύτεροι αδελφοί του τον φθονούσαν διότι ήταν φανερά καλύτερός τους σε όλα.
Έπειτα από την εξορία του ο Πηλέας βρήκε καταφύγιο στην αυλή του βασιλιά της Φθίας Ευρυτίωνα, ο οποίος τον εξάγνισε, του έδωσε ως σύζυγο την κόρη του, την Αντιγόνη και του παραχώρησε το ένα τρίτο από το βασίλειό του. Από το γάμο του με την Αντιγόνη ο Πηλέας απέκτησε μια κόρη, την Πολυδώρα.
Ένας ακόμη φόνος θα αναγκάσει τον Πηλέα να πάρει για δεύτερη φορά το δρόμο της εξορίας. Κατά τη διάρκεια του κυνηγιού του Καλυδωνίου Κάπρου, άθελα του, σκότωσε τον πεθερό του Ευρυτίωνα. Για το φόνο αυτό εξαγνίστηκε από το βασιλιά της Ιωλκού Άκαστο και παρέμεινε κοντά του.
Η σύζυγος του Ακάστου Αστυδάμεια ερωτεύθηκε τον όμορφο νέο και όταν εκείνος απέκρουσε τις προτάσεις της, τον συκοφάντησε και στον άνδρα της και στη γυναίκα του, την Αντιγόνη. Αποτέλεσμα των συκοφαντιών της βασίλισσας ήταν η αυτοκτονία της Αντιγόνης και η προσπάθεια του Ακάστου να τιμωρήσει τον αχάριστο Πηλέα. Διοργάνωσε ένα κυνήγι στο Πήλιο, ώστε να έχει την ευκαιρία, που χρειαζόταν, για να πάρει την εκδίκησή του. Όταν άρχισε το κυνήγι, καθένας από τους συμμετέχοντες κουβαλούσε τα θηρία, που σκότωνε, για να αποδείξει το πλήθος τους. Ο Πηλέας αντίθετα έκοβε μονάχα τις γλώσσες των θηρίων και άφηνε πίσω του τα κουφάρια τους. Οι σύντροφοί του στο κυνήγι, για να καυχηθούν ότι σκότωσαν τα περισσότερα θηράματα, άρχισαν να κουβαλούν και τα κουφάρια όσων θηρίων άφηνε πίσω του ο Πηλέας. Όταν, όμως, στο τέλος ο Πηλέας παρουσίασε τις κομμένες γλώσσες αποδείχθηκε η ικανότητα και η δύναμή του. Στη συνέχεια ο Πηλέας, καταβεβλημένος από την ολοήμερη προσπάθειά του, αποκοιμήθηκε. Ο Άκαστος πίστεψε ότι αυτή ήταν η ευκαιρία, που περίμενε. Έκρυψε το μαχαίρι του Πηλέα, δώρο από τον Ήφαιστο, μέσα στην κοπριά και έφυγε μαζί με τους υπολοίπους συντρόφους του, εγκαταλείποντας τον ήρωα άοπλο και αβοήθητο, βορά, όπως νόμιζε, στις άγριες διαθέσεις των Κενταύρων. Ο ήρωας, όμως, με την καθοριστική βοήθεια του Κενταύρου Χείρωνα, κατόρθωσε να σωθεί.
Ο Πηλέας πήρε μέρος σε πολλές μεγάλες επιχειρήσεις του μυθικού παρελθόντος της Ελλάδας, όπως στο κυνήγι του Καλυδωνίου Κάπρου, στους επιτάφιους αγώνες για τον Πελία, στην Αργοναυτική Εκστρατεία, στην εκστρατεία του Ηρακλή εναντίον της Τροίας και των Αμαζόνων.
Ως βασιλιάς της Φθίας διακρίθηκε για τη νηφαλιότητα, την ευαισθησία και το αίσθημα δικαιοσύνη, που τον διέκρινε.
Η τελευταία περίοδος της ζωής του Πηλέα σε τίποτε δεν ταίριαζε με αυτόν που υπήρξε ο αγαπημένος και ξεχωριστός ήρωας των Θεών, αυτόν που γνώρισε την τιμή να έχει ως σύζυγό του μια Θεά. Εγκαταλειμμένος από τη γυναίκα του, απροστάτευτος από το γιο του και δίχως καμία ελπίδα να τον δει ξανά ζωντανό, διώχνεται βίαια από το βασίλειό του, από τον παλαιό εχθρό του τον Άκαστο ή τους γιούς του και ο θάνατος τον βρίσκει από τις στερήσεις και τις κακουχίες στο νησί Ίκο, τη σημερινή Αλόννησο, κατά ειρωνικό τρόπο την εποχή ακριβώς που οι Αχαιοί ετοιμάζονταν να γυρίσουν από την Τροία. Έπειτα από το θάνατό του βρίσκει την ανάπαυση και τη γαλήνη, ζώντας μαζί με το γιο του Αχιλλέα στο νησί των Μακάρων.
Πηλέας και Θέτιδα
Για το γάμο του Πηλέα με τη Θέτιδα υπάρχουν διάφορες εκδοχές. Σύμφωνα με την πρώτη, ο Πηλέας, ένα βράδυ με πανσέληνο, αντίκρισε τη Νηρηΐδα Θέτιδα να χορεύει, μαζί με τις αδελφές της, στην ακρογιαλιά του ακρωτηρίου της Σηπιάδας και την ερωτεύθηκε παράφορα. Με τη βοήθεια του Κενταύρου Χείρωνα κατάφερε τελικά να την κάνει δική του, αν και εκείνη πάλεψε λυσσασμένα να του ξεφύγει, παίρνοντας διαδοχικά τη μορφή της φωτιάς, του λιονταριού, του φιδιού και του νερού, δίχως αποτέλεσμα. Αναγκάστηκε να ξαναγίνει γυναίκα και να υποκύψει στις επιθυμίες του Πηλέα. Έπειτα τον ακολούθησε στο σπίτι του. Όσο καιρό διήρκησε αυτός ο γάμος η Θέτιδα δεν μίλησε ποτέ στο θνητό της σύζυγο.
Μια δεύτερη εκδοχή θέλει τη Θέτιδα αντικείμενο του έρωτα τόσο του Δία, όσο και του Ποσειδώνα. Η θεϊκή σοφία απέτρεψε την τρομακτική αδελφική σύγκρουση μέσω της παρέμβασης της Θεάς Θέμιδος. Η Θέμις αποκάλυψε πως η Θέτις ήταν προορισμένη να φέρει στον κόσμο ένα γιο, που θα είχε δυνατότερα όπλα από την αστραπή και την τρίαινα, σε περίπτωση που θα δινόταν ως σύζυγος στο Δία ή στον Ποσειδώνα.
Φοβούμενος για την εξουσία του, ο Δίας έδωσε στη Θέτιδα ως σύζυγο ένα θνητό, τον ευσεβή Πηλέα, που όπως λεγόταν ήταν ο πιο θεοσεβούμενος άνθρωπος της Θεσσαλίας. Ο γάμος της θεάς με το θνητό ορίστηκε να γίνει στην σπηλιά του Κενταύρου Χείρωνα, μια νύχτα με γεμάτο φεγγάρι.
Μια τρίτη εκδοχή ορίζει ότι τη Θέτιδα την αγαπούσε ο Δίας και επιθυμούσε να την κάνει δική του, εκείνη όμως αρνήθηκε σθεναρά να τον έρωτά του από σεβασμό προς την Ήρα, που την είχε αναθρέψει. Οργισμένος ο Πατέρας των Θεών από την άρνηση της Θέτιδας ορκίστηκε να της δώσει ως σύζυγο ένα θνητό. Μάταια η Ήρα προσπάθησε να ανατρέψει την απόφαση του συζύγου της και το μόνο που κατόρθωσε ήταν να επιλέξει εκείνη το πρόσωπο και διάλεξε τον ξεχωριστό σε δύναμη, ομορφιά και ευσέβεια, Πηλέα.
Οι γάμοι του Πηλέα και της Θέτιδας έγιναν με περισσή λαμπρότητα και με την παρουσία των Ολύμπιων Θεών στο Πήλιο. Η μη πρόσκληση της θεάς Έριδος στο γάμο ήταν η απαρχή μιας σειράς γεγονότων που οδήγησαν τελικά στον Τρωικό πόλεμο.
Από την ένωση του Πηλέα και της Θέτιδας γεννήθηκε ο ύψιστος των αρχαίων Ελλήνων ηρώων, ο Αχιλλέας.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Κερένυι Κ. , Η Μυθολογία των Ελλήνων
2. Κακριδής Ι. Θ. , Ελληνική Μυθολογία, εκδοτική Αθηνών
3. Ρισπέν Ζ. , Μεγάλη Ελληνική Μυθολογία
4. Η Μυθολογία, εκδόσεις Μεταίχμιο – Larouche
5. Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, εκδοτική Αθηνών
6. Ιστορία των Ελλήνων, εκδόσεις Δομή
7. Köhnken, Gods and Descendants of Aiakos in Pindar’s Eighth
Isthmian Ode, BISC 22 (1975)
8. Drachmann B., ed., Scholia veterain Pindari Carmina (Leipzig
1927)
9. Slatkin M. Laura, The Power of Thetis : Allusion and Interpretation in
the Iliad, Berkeley, University of California Press, 1991
10. www.el.wikipedia.org/wiki/pileas
11. www.3gym-alex-iliadproject-blogspot.com
12. www.hellinon.net/neesSelides/Achileas.htm
